الف: موقوفات
١- موقوفه “حاج محمد موسي” ملقب به تاجر طهراني
متن وصيت نامه و وقف نامه حاج محمد موسي تاجر طهراني منقوش به مُهر و اثر انگشت ايشان. بخش سمت راست وصيت نامه و بخش سمت چپ وقف نامه است.
شامل يخچالها، سراهاي درون بازار، املاك، مغازه ها و ….…
بخش وسیع موقوفه ايشان، زمينهاي محل يخچال ها ي طبيعي قديمي است كه هم اكنون آن زمين ها در اطراف میدان خراسان واقع است (در ميدان خراسان اول خيابان خاوران فعلي، پمپ بنزيني است كه ابتداي زمين هاي وقفي وي است: به طرف شرق تا چند صد متر و به طرف جنوب هم تاچند كوچه). سايراملاك موقوفه ايشان، حمام حاج موسى نزديك بازارچه نايب السلطنة، مقداري اززمين هاي بيسيم و چندين سرا و مغازه دربازارتهران است.
پنج سال بعد از فوت حاج محمد موسي؛ در سال ١٣١٧ قمري (١٢٧٨ خورشيدي) منزل اوليه مسکونی مرحوم حاج محمد علی طهراني واقع در کوچه حمام گلشن به موقوفه حاج محمد موسي (بهمراه چند باب مغازه كه باتفاق برادرشان از محل باقيمانده ثلث ماترك والدشان خريداري نموده بودند) الحاق گرديد. اين منزل هم اینک نيز پا برجاست و در تملك موقوفه حاج محمد موسي قرار دارد كه به صورت انبار اجاره داده شده است.
حاشيه نويسي وقف نامه حاج محمد موسي در مورد الحاق منزل مسكوني حاج محمد علي و چند باب مغازه كه از محل ثلث ماترك خريداري شده
تصوير بالا گوشه اي از وقف نامه با مُهر مرحوم حاج محمد موسي تاجر طهراني است كه علاوه بر همه موقوفات ، ایشان “آب انبار” ای را نيز وقف نموده كه در باره آن اظهار داشته اند:
“از همسايگان و خارج هرکس در هروقت از شب و روز خواست آب ببرد نمی توانند مانع شوند. چنانچه مانع از بردن آب مردم شوند در روز قيامت مسئول خواهند بود. اگر نصف شب مستحق آب بیاید نباید جواب بکنند”
طبق متن وقف نامه عوايد اموالِ مشمولِ وقف؛ عام نبوده بلكه “خاصِ نوادگان” است و بخشي از آن ميبايستي صرفِ رفع نيازهاي ماليِ افراد نيازمند خاندان ايشان و بخش ديگر صرفِ اقامه عزاداري امام حسين (ع) گردد. مواري همچون استفاده از آبِ آب انبار، شركت در مجالس عزاداري و پذيرائي از شركت كنندگان براي عام است. حُسن انجام اين مهم بر عهده توليت موقوفه است.
توليت موقوفه:
پس از فوت حاج محمد موسي تاجر طهراني در سال ١٢٧٣ خورشيدي؛ فرزند ذكور ارشد ايشان حاج محمد علي (تا زمان فوتشان در سال ١٢٨٢) بمدت حدودا ٩ سال توليت موقوفه را بعهده داشتند. پس از وي؛ توليت به مرحوم حاج محمد كاظم قندي رسيد كه ايشان بمدت ٢٤ سال (تا زمان فوتشان در سال ١٣٠٦ خورشيدي) اين مسؤليت را بعهده داشتند.
پس از مرحوم حاج محمد كاظم قندي، مسؤليت توليت موقوفه مشتركاً به اولاد ذكور حاج محمد علي و حاج محمد كاظم رسيد. ولي در عمل؛ در هر دوره يك يا چند تن از ايشان فعال تر از ديگران به اين مهم ميپرداختند.
سپس مرحوم حاج عبدالله قندي (تا زمان فوتشان در سال ١٣٧٦) راساً بمدت چندين سال توليت موقوفه را بعهده گرفتند كه در بعضي از امور با وكالتي كه مرحوم حاج كاظم قندي (فرزند ذكور ارشدشان) از ايشان داشتند؛ كمك مينمودند. پس از مرحوم حاج عبدالله قندي كه آخرين نوه ذكور حاج محمد موسي بودند اين مهم بنا بر وصيت واقف بر عهده نتيجه هاي ذكور ايشان (از حاج محمد علي و حاج محمد كاظم) قرار ميگرفت.
براي تعيين متولي جديد تعدادي از نوه هاي ذكور حاج محمد علي طهراني و تعدادي از نوه هاي ذكور حاج محمد كاظم قندي در تاريخ ١٣٧٦/٩/٢٩ در منزل مرحوم حاج ميرزا عبدالله قندي جلسه اي تشگيل دادند.
در آن جلسه؛ اكثر افراد واجد شرايط براي اعلام آمادگي وقت بيشتري طلب نمودند و قرار شد براي آشنائي بيشتر با وظايفِ “متولي” متن وقف نامه را از نظر حقوقي بدقت بررسي نمايند. در اين فاصله عملاً تولیت به اوقاف واگذار شد. متعاقباً حاج آقارضا حاجی موسی تولیت موقوفه را قبول نمودند و پس از طي مراحل اداري در اداره اوقاف مشغول بكار شدند. ایشان به مرحوم حاج کاظم آقا قندي هم اصرار کردند که با توجه به تجربه اي كه در كنار مرحوم پدرشان در اين امر داشتند؛ تقاضا برای تولیت به اداره اوقاف بدهند. مرحوم حاج کاظم آقا هم در اجابت به درخواست ايشان تقاضا دادند ولی از آنجا كه مراحل گرینش طولاني شد؛ ديگر به اداره اوقاف مراجعه نکردند.
در حال حاضر توليت موقوفه كماكان با جناب آقاي حاج رضا حاجي موسي فرزند مرحوم ميرزا حاج آقا حاجي موسي، نوه مرحوم حاج محمد علي طهراني و نتيجه مرحوم حاج محمد موسي تاجر طهراني است.
٢– موقوفه “حاج محمد علي” طهراني
شامل كاروانسراي حاج محمد علي در بازار چهلتن با حدود ٨٦ مغازه كه ١٦ مغازه آن غير وقفي است و ……
پس از فوت مرحوم حاج محمد علي طهراني در سال ١٢٨٢ خورشيدي؛ توليت موقوفه ايشان بمدت … سال به عهده ….. بود و سپس اين مسؤليت ….
ب: موسسات عام المنفعه
١- درمانگاه
٢- مسجد
٣- مدرسه / موسسه هاي فرهنگي
٦- انجمن ها