حاجيه فاطمه سلطان ششمين فرزند و اولين فرزند حاج محمد موسي تاجر طهراني از ازدواج دومشان (با حاجيه زهرا خانم) ميباشند.
تولد:
ايشان به تخمين متولد سال ١٢٥٢ خورشيدي است.
شرح زندگي:
ازدواج حاج محمد موسي با زهرا خانم، بعد از فوت فاطمه خانم (همسر اولشان) و حدودا در سال ١٢٥٠ خورشيدي (٤٥ سالگي حاج محمد موسي) بوقوع پيوسته است. حاج محمد موسي، نام اولين فرزند خود از ازدواج دومش را (كه دختر بوده) به احترام همسر فوت شده اش؛ فاطمه ميگذارد.
از شرح زندگي مرحومه حاجيه فاطمه سلطان ششمين فرزند حاج محمد موسي تاجر طهراني اطلاع چنداني در دست نيست.
تنها ٢ سند با فاصله زماني ٣٩ سال موجود است كه از ايشان؛ در آن ها نام برده شده است:
سند اول؛ حاشيه نويسي هائي است كه پس از فوت حاج محمد موسي تاجر طهراني بر روي وقف نامه قسمتي از اموالشان، در سال ١٣١٢ قمري (١٢٧٣ خورشيدي) برشته تحرير در آمده اند. در يكي از اين حاشيه نويسي ها (عكس زير)؛ فاطمه سلطان همسر “حاج محمد علي” معرفي شده اند. پس، ايشان در زمان حيات پدرشان (حدود سال ١٢٧٠ و يا پيشتر، در حدود ١٨ سالگي و يا كمتر) با شخصي بنام “حاج محمد علي” ازدواج نموده بوده اند.
متن سند:
“…… و کوکب سلطان زوجه عزت نشان آقامحمدابراهیم و خاورسلطان زوجه عزت مآب الحاج محمدحسین و فاطمه سلطان خانم زوجه حاج مكرم حاج محمدعلی و مریم خانم زوجه سعادت نشان حاج محمد حسین و عالیه خانم زوجه سعادت نشان آقا محمدرضا و شهربانو خانم غیر مزوجه که این شش نفر صبایای کبیر مرحوم مغفور حاج محمدموسی می باشند…..”
سند دوم؛ نامه اي است كه مرحوم حاج ميرزا علينقي قندي در محرم سال ١٣٥٢ قمري (برابر با ارديبهشت ١٣١٢ خورشيدي) به برادرشان، حاج مهدي قندي (كه باتفاق برادر بزرگترشان؛ حاج محمد تقي قندي در كربلا مشرف بوده اند) نوشته اند (عكس زير) و سلام خاله، شوهر خاله و دختر خاله شان را در آن نامه به ايشان رسانده اند.
عين دست نوشته ايشان در مورد حاجيه فاطمه خانم بشرح زير است:
“….. حاج خاله فاطمه، آشيخ مهدي عرب و خالقظي سلام ميرسانند ….”
منظور از خالقظي، “خاله قزي” است كه بمعني دختر خاله است.
از اين سطر از نامه فوق ميتوان نتيجه گرفت كه حاجيه فاطمه سلطان احتمالا پس از فوت همسر اولشان (حاج محمد علي) با فرد ديگري بنام “آشيخ مهدي عرب” ازدواج نموده اند.
وفات:
ايشان حد اقل تا سن شصت سالگي (سال ١٣١٢ خورشيدي كه تاريخ تحرير نامه فوق است) در قيد حيات بوده اند.
فرزندان مرحومه حاجيه فاطمه سلطان:
طبق شنيده سركار خانم فرح انگيز نبوي راد (نتيجه حاجيه خاور سلطان) حاجيه فاطمه دو دختر بنامهاي عصمت و نصرت داشته اند كه عصمت خانم فرزندي نداشته است و بيشر از خواهرشان در ديدار هاي فاميلي شركت داشته اند.
در شهر يزد بنائي قديمي زيبا (كه به خانه تهراني ها معروف است و در حال حاضر بنام هتل موزه فهادان ناميده ميشود) وجود دارد كه مالك اوليه آن فردي بنام آشيخ مهدي عرب بوده است. مشخص نيست كه آيا آن فرد همان همسر دوم فاطمه سلطان است يا تنها يك تشابه اسمي است. ولي در هر حال از لقبي كه به خانه داده شده است، مشخص است كه آن فردِ هم نامِ همسرِ فاطمه خانم نيز تهراني ولي مقيم يزد بوده است.
سايت گردشگري زير به معرفي اين بنا پرداخته است:
https://www.instagram.com/p/Btd8dMKAAUc/?igshid=1ccgv2q9rlu7y
اميد است در آينده نزديك، از شرح زندگي مرحومه حاجيه فاطمه سلطان، حاج محمد علي، آشيخ مهدي عرب و فرزندانشان اطلاعات بيشتري بدست آيد.