“حاج محمدعلی” فرزند ارشد حاج محمد موسی تاجر طهرانی و فاطمه خانم (همسر اول حاج محمد موسي) می باشد.
تولد:
حاج محمد علي به تخمين متولد سال ١٢٣٢ خورشيدي ميباشند كه همزمان با اواخر دهه اول سلطنت ناصرالدينشاه قاجار است.
شرح زندگي:
تولد و بخش اعظم زندگي ايشان مقارن با دوران طولاني سلطنت ناصرالدين شاه قاجار (از ١٢٢٧ تا ١٢٧٥ خورشيدي) و فوت ايشان در سال ١٢٨٢ (در سن ٥٠ سالگي بر اثر سكته قلبي) در اواخر زمان سلطنت مظفرالدين شاه (كه از ١٢٧٥ تا ١٢٨٥ خورشيدي سلطنت كرد) به وقوع پيوسته است. ایشان نیز مانند پدر به شغل تجارت در بازار تهران اشتغال داشتند و در كارشان بسيار موفق بودند. ايشان مالك كاروانسراي حاج محمد علي در بازار چهل تن بودند كه هم اكنون جزئي از موقوفه ايشان است. اين كاروانسرا حدود ٨٦ مغازه دارد كه ١٦ مغازه آن ملكي و بقيه وقف است. حاج محمد علي، همانند پدرشان باني خيرات و مبرات بودند و براي ادامه راه، از خود موقوفه اي بجا گذاشتند.
ازدواج: ايشان با خانم بلقيس اُلنگ طهراني (كه از خانواده هاي معروف تهران قديم و از يخچالداران بزرگ بوده اند) ازدواج نمودند.
بعد از فوت پدر (در سال ١٢٧٣ خورشيدي)، سرپرستي امور موقوفات وی (از جمله يخچالها، حمام حاج موسي، سراهاي درون بازار، املاك و ….) را نيز براي حدود ٩ سال (تا حدود سال ١٢٨٢ كه فوت نمودند) عهده دار شدند. بر اساس متن وقف نامه حاج محمد موسي تاجر طهراني دو فرزند ارشد ذكور ايشان و اولاد ذكور آنها نسل بعد نسل و بطن بعد بطن سرپرستي موقوفات ايشان را بعهده ميگيرند. لذا مرحوم حاج محمد علي اولين سرپرست موقوفات حاج محمد موسي تاجر طهراني بودند.
منزل مسکونی اولیه مرحوم حاج محمد علی طهراني واقع در کوچه حمام گلشن بوده که پس از الحاق نمودن آن در سال ١٣١٧ قمري (١٢٧٨ خورشيدي) به موقوفه حاج محمد موسي (بهمراه چند باب مغازه كه باتفاق برادرشان از محل باقيمانده ثلث ماترك والدشان خريداري نموده بودند)؛ بمنزل ديگري نقل مكان نمودند. اين منزل هم اینک نيز پابرجاست و به همان صورت، در تملك موقوفه حاج محمد موسي است.
پس از اين منزل، ايشان به منزل ديگري واقع در کوچه نمازی كه منشعب از بازارچه نایب السطنه است، نقل مكان می کنند. قسمتي از اين كوچه و آن منزل، بعدها در زمان احداث خیابان بوذرجمهری نو ( پانزده خرداد شرقي) در اوایل دوره پهلوی دوم در طرح احداث ادامه شرقي خيابان بوذرجمهري قرار گرفت و خراب شد.
در سند ازدواج فرزندشان (حاج ميرزا حاج آقا) كه موجود است و مربوط به سال ١٣١٢ خورشيدي است و همچنين در وصيت نامه عروسشان (ربابه خانم همسر حاج شيخ حسن) كه موجود است و مربوط به سال ١٣٠١ خورشيدي است؛ از ايشان با نام كامل “مرحوم حاج محمد علي طهراني” و در صورتمجلس ماترك ايشان كه بعد از فوتشان در سال ١٢٨٢ تنظيم شده از ايشان با نام “حاج محمد علي تاجر طهراني” ياد شده است. بعد ها و در زمانی که انتخاب نام فامیل اجبــــاری شد، فرزندان حاج محمدعلی طهراني نام پدر بزرگ خود را به عنـــوان نام فامیــــل انتخاب کردند و لذا نام فامیـــــل فرزندان ايشان “حاج موسی” و يا “حاجي موسي” مي باشد. حاج محمدعلی طهراني از ازدواج اول خود دارای چهار پسر و یک دختر بودند و از ازدواج دومشان نيز داراي يك پسر بودند كه همگي عمو زاده هاي فرندان حاج محمد كاظم و حاج عليرضا و دايي زاده هاي فرزندان حاجيه خاور، حاجيه مريم، حاجيه عاليه، حاجيه شهر بانو و حاجيه عذرا ميباشند.
وفات:
با توجه به صورتمجلس ماترك مرحوم حاج محمد علي طهراني كه بتاريخ جمادي الاول سنه ١٣٢١ قمري (مرداد ١٢٨٢ خورشيدي) تنظيم شده است؛ ميتوان نتيجه گرفت كه ايشان در سن پنجاه سالگي و در اوايل سال ١٢٨٢ خورشيدي (حدوداً نُه سال پس از فوت مرحوم پدرشان) فوت نموده اند. پيكر پاك ايشان در آرامستان “وادی السلام” نجف اشرف (در جوار مرقد پدرشان) مدفون می باشد.
فرزندان و نوه هاي حاج محمد علي:
نام فرزندران ایشان به ترتیب عبارت است از :
حاج محمد حسين، حاج حسن، حاج احمد علي، معصومه خانم، ميرزا حاجاقا و آمهدی
.
الف: حاج محمد حسين حاج موسي
حاج محمد حسین طهراني (مشهور به قندي) فرزند ارشد حاج محمدعلی طهراني، حدودا متولد سال ١٢٥٨ خورشيدي می باشد.
ايشان نيز مانند پدرشان و عمويشان به شغل تجارت اشتغال داشتند و همانند آنان به ردا و دستار تاجري ملبس بودند. در آن زمانه؛ تجار بازار طهران بعداز خواندن كتاب “المکاسب” تاليف شيخ مرتضي انصاري نزد عُلماي بازار و موفقيت در گذراندن امتحانات آن؛ اجازه بر تن کردن اين نوع لباس را پيدا ميكردند. رداي ايشان مانند عُلما بوده ولي دستاري كه تجار بازار بر سر داشتند، كوچكتر از عمامه علما و به رنگ شِكري با گلهاي ريز طلايي بوده كه به “عمامه شير شِكري” معروف بوده است.
حاج محمد حسين حدود سال ١٢٨٦ خورشيدي با دختر عموی خود (سکینه سلطان خانم؛ دومين دختر حاج محمد كاظم قندي) ازدواج نمود. ثمره این ازدواج شش فرزند می باشد. دختران ایشان نام خانوادگی خود را حفظ کردند، اما فرزندان پسر بعد ها نام خانوادگی خویش را به “اعتمادفر” تغییر دادند. نام فرزندان حاج محمدحسین طهراني به ترتیب عبارت است از:
١ – خانم راضیه حاج موسی
٢ – آقاي محمداسمعیل اعتمادفر
٣ – آقاي محمدجواد اعتمادفر
٤ – خانم مرضیه حاج موسی
٥ – آقاي محمدجعفر اعتمادفر
٦ – آقاي محمدابراهیم که در دوران نوجوانی درگذشت.
حاج محمد حسين در روز سيزدهم آبانماه سال ١٣٤٠ خورشيدي (١٣٤٠/٨/١٣) در حدود سن ٨٢ سالگي درگذشت و در آرامستان “امامزاده عبدالله” تهران آرميده است.
ب: حاج حسن طهراني (حاجي موسي)
حاج حسن طهراني (حاجي موسي) معروف به “آ شيخ حسن” به تخمين متولد سال ١٢٦٠ خورشيدي ميباشند. ايشان با دختر عمه خود (ربابه خانم دختر حاجيه خاور سلطان، خواهر حاج محمد علي طهراني) ازدواج نموده بودند.
حاصل اين وصلت سه فرزند بود كه دومي (بنام محمد باقر) در كودكي فوت نمود و نام دو فرزند ديگر بشرح زير است:
١- آقاي محمد علي حاجي موسي
٢- خانم فاطمه (موچول) حاجي موسي
بعد از فوت ربابه خانم، آشيخ حسن حاجي موسي با خانم خديجه كربلائي يوسف ازدواج نمودند و از اين پيوند نيز صاحب يك اولاد شدند:
٣ – آقاي جواد حاجي موسي
ج: حاج احمد علي حاج موسي
ايشان تا اخر عمر ازدواج نکردند و در دهه چهل شمسی در کاروانسرای حاج محمد علی واقع در بازار چهلتن، در ملک پدری فوت نمودند. مزارشان در “قبرستان نو” قم در کنار مزار حاج میز حاج اقا (برادرشان) می باشد.
د: حاجيه معصومه حاج موسي
ايشان همسر حاج محمد اُلنگ طهراني (از اقوام مادرشان) بودند که داراي چهار پسر و سه دختر ميباشند. ، تعدادي از پسرها نام فاميل خود را به “دُرريز” تغيير دادند ولي پسر اول و دختر ها نام فاميل پدرشان (اُلنگ طهراني) را حفظ نمودند.
١- آقاي محسن اُلنگ طهراني
٢-آقاي مصطفي دُرريز
٣- آقاي علي احمد دُرريز
٤- آقاي مرتضي دُرريز
٥-خانم “خانم بالا” (فاطمه) اُلنگ طهراني
٦-خانم زهرا (بلور) اُلنگ طهراني
٧- خانم خديجه اُلنگ طهراني
ه: میرزا حاج آقا حاجي موسي
ميرزا حاج آقا حاجي موسي (معروف به يخچالي)، به علت آن که در روز عید قربان (در سال ١٢٧٦ خورشيدي) به دنیا آمدند؛ نام “حاج آقا” را برای وی انتخاب کردند.
ايشان در تاريخ ١ آذر ١٣١٢ خورشيدي با خانم فاطمه اُلنگ (از اقوام دور مادرشان) ازدواج نمودند و فرزندان ایشان به ترتیب عبارتند از:
١- آقاي حاج کریم حاجي موسی
٢- حاج آقا رضا حاجي موسی
٣- حاجیه خانم بلقیس (مهری) حاجي موسی
٤- محمد علی (كه در كودكي فوت شدند)
٥- حاجیه خانم زهرا حاجي موسی
میرزا حاج آقا حاجي موسي در سن ٥١ سالگی و در سال ١٣٢٧ خورشيدي فوت کردند . مزار ايشان در “قبرستان نو” قم واقع است.
و: آمهدي حاج موسي كيواني
آمهدي فرزند آخر حاج محمد علي؛ از همسر بعدي ايشان بودند كه در سن پائين پدر خود را از دست دادند. آمهدي نام فامیل “حاج موسی کیوانی” را برای خودش انتخاب کرده بود. ایشان چون اولاد دار نمی شدند، دختري را به فرزند خواندگي انتخاب كرده بودند كه نام فاميل وي نيز حاج موسي ميباشد.
حاج محمد حسين حاج موسي، حاج حسن و ميرزا حاج آقا حاجي موسي به تاسي از پدر و پدر بزرگ خود همگي به كار تجارت مشغول بوده اند. يك عكس دسته جمعي از مراسم ازدواج حاج محمد تقي قندي در سال ١٣٠٣ خورشيدي وجود دارد، كه عكسهاي فوق از آن عكس استخراج شده اند. همانطور كه مشاهده ميشود هر سه فرزند حاج محمد علي طهراني در آن مراسم با ردا و دستار تاجري (عمامه شير شكري) ديده ميشوند.
اسناد قديمي:
صورتمجلس ماترك مرحوم حاج محمد علي طهراني، مورخ جمادي الاول سنه ١٣٢١ قمري (مرداد ١٢٨٢ خورشيدي)
براي مطالعه خاطرات اقوام محترم در باره نوادگان حاج محمد علي طهراني به بخش ” خاطرات” همين سايت مراجعه فرمائيد